Cho dù lựa chọn giao dịch theo chiến lược nào thì điều quan trọng nhất mà một forex trader cần làm là xác định được xu hướng của thị trường. Chắc các bạn cũng đã từng nghe câu “trend is friend” hay “xu hướng là bạn” vì xu hướng vô cùng quan trọng trong đầu tư forex, xác định chính xác xu hướng thị trường là trader đã nắm bắt được phần lớn khả năng thành công của một giao dịch. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người xem nhẹ vấn đề này, sử dụng các tín hiệu vào lệnh một cách bừa bãi mà bỏ qua giai đoạn xác định xu hướng hiện tại của thị trường, dẫn đến giao dịch kém hiệu quả hoặc thua lỗ.
Lần trước, chúng tôi đã thực hiện một bài viết rất chi tiết về khái niệm xu hướng, về cấu trúc của xu hướng và cách xác định xu hướng thông qua chính cấu trúc của nó, thì lần này, kienthucforex.com sẽ vẫn tiếp tục chia sẻ đến các bạn cách xác định xu hướng thị trường, nhưng với một công cụ khác, phổ biến hơn, dễ sử dụng hơn, đó là các trend indicators hay chỉ báo xác định xu hướng.
Xem lại: Xu hướng là gì? Cách xác định xu hướng thị trường hiệu quả.
Chỉ báo xác định xu hướng là gì?
Trend indicators hay chỉ báo xác định xu hướng là các chỉ báo kỹ thuật, được các nhà giao dịch sử dụng để xác định chiều biến động của giá cả các loại tài sản trên những thị trường tài chính như chứng khoán, forex, tiền điện tử… hay còn gọi ngắn gọn là xác định xu hướng thị trường.
Như tên gọi của nó thì chức năng của một trend indicators chính là nhận biết được xu hướng hiện tại của thị trường, xác định động lực của xu hướng đó và có thể dự báo được cả khả năng đảo chiều của xu hướng.
- Nhận biết xu hướng hiện tại: thị trường đang trong xu hướng tăng, giảm hay đi ngang.
- Xác định động lực (hay đà tăng/giảm) của xu hướng và dự báo khả năng đảo chiều: lực của xu hướng đang mạnh hay yếu? Nếu động lực mạnh thì xu hướng được tiếp diễn, nếu động lực đã suy yếu thì khả năng cao là thị trường sẽ đảo chiều.
Như các bạn đã biết, indicators được phân loại thành 2 nhóm: leading indicators (chỉ báo nhanh) và lagging indicators (chỉ báo chậm), thì các chỉ báo xác định xu hướng đều có mặt ở một trong 2 nhóm này, nghĩa là có trend indicators cung cấp các tín hiệu đi trước giá nhưng cũng có trend indicators cung cấp tín hiệu bị trễ so với biến động của giá.
Ở nội dung tiếp theo của bài viết, chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn 6 chỉ báo xác định xu hướng được sử dụng phổ biến nhất hiện nay trong giao dịch forex và cũng là những trend indicators cung cấp các tín hiệu giao dịch tốt nhất.
Moving Average – MA
MA là một chỉ báo quá quen thuộc đối với giới trader, MA được tính toán rất đơn giản, dễ sử dụng nhưng lại vô cùng hiệu quả trong việc xác định xu hướng.
Đường trung bình trượt MA có tác dụng làm mượt đường giá, giá di chuyển mềm mại hơn, từ đó dễ dàng nhận biết xu hướng hơn.
Có 2 cách để xác định xu hướng thị trường từ chỉ báo MA:
- Dựa vào vị trí đường MA và đường giá: nếu giá liên tục nằm trên đường MA ? thị trường đang trong xu hướng tăng, ngược lại, nếu giá liên tục nằm dưới đường MA thì thị trường đang trong xu hướng giảm.
- Dựa vào vị trí giữa các đường MA: đường MA nhanh nằm trên đường MA chậm thì thị trường đang trong xu hướng tăng và ngược lại.
Bên cạnh chức năng xác định xu hướng thị trường, chỉ báo MA còn được sử dụng như các ngưỡng hỗ trợ/kháng cự khi thị trường có xu hướng. Cụ thể: trong xu hướng tăng, MA đóng vai trò là một ngưỡng hỗ trợ; trong xu hướng giảm, MA là một ngưỡng kháng cự. Trader có thể dựa vào đó để giao dịch thuận xu hướng khi giá phản ứng lại các mức cản này hoặc giao dịch đảo chiều khi giá phá vỡ các mức cản.
Có 3 loại trung bình trượt MA: SMA (trung bình trượt đơn giản), EMA (trung bình trượt hàm mũ) và WMA (trung bình trượt có trọng số). Cả 3 loại MA này đều được dùng để xác định xu hướng và đều có những chức năng của một đường trung bình trượt MA.
Các chu kỳ thường sử dụng của đường MA là chu kỳ 20, 50, 100 và 200.
Tham khảo bài viết: Đường trung bình động MA là gì? để tìm hiểu kỹ hơn về MA và cách sử dụng hiệu quả chỉ báo này trong giao dịch forex.
MACD Histogram
Vừa nhận dạng được xu hướng vừa xác định được lực của xu hướng nên chỉ báo MACD Histogram rất được ưa chuộng bởi hầu hết các nhà giao dịch trên thị trường. Các giá trị của MACD Histogram được tính toán từ các đường trung bình di động nên chức năng nhận dạng xu hướng của chỉ báo này không hề thua kém MA. Bên cạnh đó, việc sử dụng công thức trung bình trượt hàm mũ cũng góp phần hạn chế được phần nào độ trễ của chỉ báo, giúp trader phát hiện xu hướng kịp thời.
MACD Histogram có 3 thành phần chính, bao gồm đường MACD, đường Signal (tín hiệu) và phần Histogram. Trong đó, có rất nhiều tín hiệu giao dịch được tạo ra bởi 3 thành phần này, thực hiện được cả chức năng của một chỉ báo xu hướng lẫn một chỉ báo động lượng.
Các tín hiệu xác định xu hướng thị trường hiệu quả nhất của MACD Histogram bao gồm:
- Vị trí giữa đường MACD và đường Signal: đường MACD nằm trên đường Signal ? thị trường đang trong xu hướng tăng, đường MACD nằm dưới đường Signal ? thị trường đang trong xu hướng giảm.
- Độ dốc của Histogram: Histogram dốc lên ? thị trường đang trong xu hướng tăng, Histogram dốc xuống ? thị trường đang trong xu hướng giảm. Tín hiệu này thường phát huy tính hiệu quả cao trong dài hạn.
Với chức năng của một chỉ báo động lượng, các tín hiệu tạo ra từ MACD Histogram giúp trader xác định được lực của xu hướng hiện tại. Đặc biệt, các tín hiệu phân kỳ/hội tụ giữa đường MACD và đường giá hay giữa Histogram và đường giá sẽ cảnh báo khả năng đảo chiều xu hướng khi đà của xu hướng hiện tại đang dần yếu đi.
Bên cạnh những tín hiệu nêu trên, MACD Histogram còn cung cấp một số tín hiệu khác nữa, các bạn có thể tìm hiểu kỹ hơn về chỉ báo này và cách giao dịch hiệu quả thông qua bài viết sau: MACD là gì? Cách sử dụng hiệu quả nhất.
Bollinger Bands
Bollinger Bands cũng là một trend indicators phổ biến không kém MA hay MACD Histogram. Mặc dù chức năng nổi bật nhất của chỉ báo này là cung cấp các tín hiệu đảo chiều tuyệt vời, nhưng nhờ tính chất trung bình của Middle Band (dải giữa) mà Bollinger Bands cũng được sử dụng để xác định xu hướng thị trường.
Dải giữa Middle Band chính là đường trung bình trượt đơn giản chu kỳ 20 của giá đóng cửa – SMA(20) nên Bollinger Bands hoàn toàn có thể thực hiện được chức năng của một chỉ báo xu hướng.
Vị trí giữa giá và Middle Band chính là tín hiệu giúp trader xác định được xu hướng thị trường.
- Nếu giá liên tục nằm trên Middle Band ? thị trường đang trong xu hướng tăng
- Nếu giá liên tục nằm dưới Middle Band ? thị trường đang trong xu hướng giảm
Với tính chất của một đường trung bình trượt MA, dải giữa Middle Band còn đóng vai trò là các ngưỡng hỗ trợ/kháng cự mạnh khi thị trường đang trong một xu hướng tăng/giảm rõ ràng. Cách giao dịch với các ngưỡng giá quan trọng này thì có lẽ đã khá quen thuộc: hoặc là giao dịch thuận xu hướng khi giá chạm vào các mức cản và quay đầu, hoặc giao dịch đảo chiều khi giá phá vỡ ngưỡng.
Tuy nhiên, tất cả các tín hiệu nói trên chưa phải là điều đặc biệt nhất mà Bollinger Bands có thể làm được. Một trong những chiến lược giao dịch hiệu quả nhất đối với chỉ báo đa năng này chính là giao dịch với tín hiệu phá vỡ Bollinger Bands Squeeze hay nút thắt cổ chai. Khi giá phá vỡ vùng squeeze này, nó sẽ bức phá mạnh mẽ theo một hướng nhất định, và các trader chuyên nghiệp luôn chờ đợi những cơ hội như thế để mang về lợi nhuận lớn.
Để tìm hiểu sâu hơn về chiến lược này cũng như chỉ báo Bollinger Bands, các bạn có thể tham khảo bài viết Bollinger Bands là gì? Cách giao dịch hiệu quả nhất.
Average Directional Movement Index – ADX
Là một trend indicator khá quen thuộc trong giao dịch forex, ADX làm rất tốt trong việc nhận dạng xu hướng thị trường lẫn xác định cường độ lực của xu hướng đó.
ADX có 3 thành phần, đường ADX dao động từ 0 đến 100 nhận nhiệm vụ chính trong việc đo lường cường độ lực xu hướng, 2 đường +DI và –DI đảm nhiệm chức năng xác định xu hướng thị trường. Cụ thể:
Tín hiệu xác định cường độ lực của xu hướng:
- Đường ADX nằm dưới đường 25 thì thị trường đang không có xu hướng rõ ràng, nghĩa là đi ngang sideway hoặc dao động ngẫu nhiên.
- Đường ADX vượt lên trên đường 25, thị trường bắt đầu hình thành xu hướng, cần thêm những tín hiệu khác để nhận dạng xu hướng tăng hoặc giảm cụ thể.
- Đường ADX vượt lên trên đường 50, cường độ của xu hướng đang mạnh lên, thị trường tiếp tục di chuyển theo xu hướng ban đầu.
Tín hiệu xác định xu hướng thị trường:
- +DI nằm trên –DI và ADX vượt lên trên đường 25 ? thị trường đang trong xu hướng tăng.
- +DI nằm dưới –DI và ADX vượt lên trên đường 25 ? thị trường đang trong xu hướng giảm.
Tìm hiểu thêm về chỉ báo ADX qua bài viết: Chỉ báo ADX là gì? Cách cài đặt và sử dụng hiệu quả.
Parabolic Stop And Reverse – Parabolic SAR
Trong danh sách các trend indicators trên phần mềm MT4 thì chắc chắn không thể thiếu Parabolic SAR. Là một chỉ báo xu hướng nhưng Parabolic SAR còn đảm nhiệm cả chức năng xác định điểm vào lệnh, thoát lệnh cho giao dịch nên indicator này có thể được xem là một hệ thống giao dịch hoàn chỉnh.
Là một trend indicator, tất nhiên Parabolic SAR sẽ làm tốt việc xác định xu hướng của thị trường, và chắc chắn sẽ không thua kém đường trung bình trượt MA hay bất kỳ một chỉ báo nào ở trên. Cụ thể:
- Khi Parabolic SAR nằm phía trên đường giá ? thị trường đang trong xu hướng giảm.
- Khi Parabolic SAR nằm phía dưới đường giá ? thị trường đang trong xu hướng tăng.
Với chức năng này của Parabolic SAR, trader có thể sử dụng chiến lược giao dịch thuận xu hướng. Ngoài ra, 2 chức năng xác định điểm vào lệnh và thoát lệnh cũng được sử dụng để thiết lập các chiến lược giao dịch đảo chiều xu hướng.
Chiến lược đảo chiều xu hướng của Parabolic SAR được thực hiện dựa trên quy tắc 3 điểm và cần phải kết hợp thêm những công cụ khác xác nhận lại tín hiệu đảo chiều để giao dịch được hiệu quả hơn.
Tham khảo bài viết Chỉ báo Parabolic SAR là gì? Hướng dẫn sử dụng PSAR hiệu quả nhất.
Ichimoku Kinko Hyo – Ichimoku
Ichimoku là chỉ báo xu hướng cuối cùng trong danh sách này mà chúng tôi muốn đề cập đến các bạn. Đây được xem là chỉ báo toàn năng nhất trong số tất cả các chỉ báo ở trên. Ichimoku hay Mây Ichimoku có thể xác định tốt xu hướng thị trường nhờ tính chất của các đường trung bình, có thể đóng vai trò là các ngưỡng hỗ trợ/kháng cự mạnh, có thể xác định được động lực của xu hướng và cả việc xác định các điểm vào/ra lệnh một cách khá chính xác. Nhờ đa năng như thế nên Ichimoku là một chỉ báo hiếm hoi mà tự bản thân nó đã tạo được một hệ thống giao dịch hoàn chỉnh, không cần sử dụng thêm bất kỳ một công cụ phân tích nào khác.
Ichimoku thực hiện chức năng xác định xu hướng thị trường thông qua các tín hiệu sau:
- Vị trí giữa đường Kijun-Sen và đường giá: giá nằm trên Kijun-Sen ? thị trường đang trong xu hướng tăng và ngược lại.
- Vị trí giữa đường Tenkan-Sen và đường giá: giá nằm trên Tenkan-Sen ? thị trường đang trong xu hướng tăng và ngược lại.
- Vị trí giữa đường Kijun-Sen và đường Tenkan-Sen: Tenkan-Sen nằm trên đường Kijun-Sen ? thị trường đang trong xu hướng tăng, Tenkan-Sen nằm dưới Kijun-Sen ? thị trường đang trong xu hướng giảm.
- Vị trí giữa đường Chikou-Span và đường giá: Chikou-Span nằm trên đường giá ? thị trường đang trong xu hướng tăng và ngược lại.
- Vị trí giữa mây Kumo và đường giá: giá nằm trên mây Kumo ? thị trường đang trong xu hướng tăng và ngược lại.
Ngoài ra, chỉ báo Ichimoku còn nổi bật với chiến lược giao dịch breakout mây Kumo. Khi giá đâm thủng mây Kumo và đóng cửa bên ngoài đám mây một cách rõ ràng, thị trường có khả năng sẽ bắt đầu một xu hướng mới. Chiến lược này kết hợp với các tín hiệu xác nhận xu hướng từ những thành phần khác của Ichimoku sẽ giúp trader mang về lợi nhuận rất tiềm năng.
Để tìm hiểu kỹ hơn về hệ thống giao dịch Ichimoku, các bạn có thể tham khảo bài viết Mây Ichimoku là gì? Cách sử dụng mây Ichimoku toàn tập nâng cao.
Trên đây là 6 chỉ báo xác định xu hướng được sử dụng phổ biến nhất và mang lại hiệu quả cao trong giao dịch ngoại hối. Ngoài forex, các trend indicators này còn hoạt động tốt trên nhiều thị trường tài chính khác nhau, đặc biệt là cổ phiếu. Mặc dù bản thân là các chỉ báo xu hướng, thực hiện chức năng chính là nhận diện xu hướng thị trường nhưng những indicators này còn làm tốt hoặc tốt nhất ở những chức năng khác, các bạn cần dành nhiều thời gian hơn để tìm hiểu và luyện tập giao dịch với chúng.
Không một chỉ báo kỹ thuật nào là chén thánh cả, với Ichimoku cũng vậy, mặc dù là một hệ thống giao dịch hoàn chỉnh nhưng vẫn chưa hoàn hảo, vì vậy đừng quá dựa dẫm vào độc lập một chỉ báo nào, hãy thử kết hợp nó với một vài công cụ phân tích khác, bạn sẽ tìm ra sự kết hợp hoàn hảo nhất nếu đủ kiên trì, hãy biến nó thành chén thánh của riêng mình.
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG.
